Als je in Gellicum heel even de Lingedijk verlaat, en de Kerkweg ingaat, vind je op nummer 5 een bijzonder gebouw. Dit is de Onze Lieve Vrouw Maria Geboorte kerk. Waarschijnlijk stond er in de dertiende eeuw een eenvoudig bakstenen kerkje in Gellicum. In 1261 werd het nog beschouwd als een kapel van de kerk te Beesd. De pastoors van die parochie behoorden tot het klooster Marienwaerd. Een eeuw later werd het schip van de kerk gesloopt en vervangen door een grotere eenbeukige kerk. In 1470 werd de kerk aan de noordkant uitgebreid met een zijbeuk en werd er een nieuw koor gebouwd. In 1520 kwam er een sacristie.

Foto: Kerk te Gellicum | Door: Petervanmeurs (wiki) | Licentie: CC-BY-SA

In 1581 raakte de rooms-katholieke gemeenschap de kerk kwijt en kerkt de kleine hervormde gemeenschap er. In 1803 komt de kerk weer terug in katholieke handen. Door de Franse revolutie heeft er een gelijkberechtiging van godsdiensten plaatsgevonden. Een van de bepalingen is dat de kerk toekomt aan de grootste geloofsgemeenschap. Aangezien er in dat jaar 80 hervormden en 138 katholieken in Gellicum wonen, komt de kerk weer in handen van de katholieke gemeenschap. De hervormden bouwen een klein kerkje aan de Lingedijk.

Tegen de westgevel van de kerk is in 1636 een rechthuis gebouwd. Dit was het rechthuis van het schoutambt Gellicum. Dit gebouw doet tegenwoordig dienst als trouwlocatie van de gemeente Geldermalsen.

Foto: Kerk te Gellicum | Door: Petervanmeurs – 21 September 2010 (upload date) | Licentie: CC-BY-SA-3.0-NL (wiki)

De kerk is rond 1860 ommetseld. Deze muur sluit in het westen aan tegen het rechthuis en in het oosten tegen de kosterswoning en omsluit het kerkhof. De kerkmuur omsluit de terp waarop het kerkgebouw, de toren, het rechthuis en de kosterswoning zijn gelegen.

De vrij geïsoleerde ligging van Gellicum veranderde in 1965 als er een brug over de Linge wordt geslagen voor de grote weg van Leerdam naar Geldermalsen. Daarmee kwam het dorp Rhenoy, dat tot dan toe alleen met een veer was te bereiken, een heel stuk dichterbij. Omdat zowel de parochiegemeenschap van Gellicum als die van Rhenoy erg klein is, fuseerden beiden in 1968 tot de parochie Onze Lieve Vrouw.

In 1980 wordt de hele kerk grondig gerestaureerd en in 2008 is de toren gerestaureerd. Bijzonder is dat dit een van de weinige middeleeuwse kerken boven de grote rivieren is die in rooms katholieke handen .

Het rechthuis, de kerk, de toren en de kerkhofmuur zijn allen rijksmomumenten.

Voor deze tekst is gebruikt gemaakt van de informatie op: http://www.suitbertusparochie.nl
Tekst geschreven door Arthur en Martine Eerelman-Hanselman voor het jubileumboekje voor de Mededelingen van de Historische Kring West-Betuwe, 2012.